Mówiące oprogramowanie jest jednym ze sposobów, w jaki osoby niewidome mogą korzystać z komputerów. Jest to również sposób, w jaki osoby widzące mogą się z nimi komunikować. Mówiące oprogramowanie to szeroki termin, który obejmuje zarówno programy komputerowe, jak i urządzenia sprzętowe.
Programy mówiące są najczęściej używane przez osoby niewidome lub niedowidzące, ale mogą być również przydatne dla osób z innymi niepełnosprawnościami. Programy te zamieniają tekst na mowę, pozwalając użytkownikowi usłyszeć, co jest na ekranie. Istnieje kilka różnych rodzajów oprogramowania do mówienia, w tym czytniki ekranu i lupy ekranowe.
Czytniki ekranu wykorzystują technologię optycznego rozpoznawania znaków (OCR) do odczytywania tekstu z ekranu i przekształcania go na mowę. Są one zazwyczaj używane przez osoby niewidome lub słabo widzące, ponieważ pomagają im zobaczyć, co znajduje się na ekranie komputera bez konieczności patrzenia na sam ekran. Lupy ekranowe powiększają małe obszary tekstu, aby były łatwiejsze do odczytania poprzez dostosowanie poziomu kontrastu lub jasności, aby tekst wyróżniał się wyraźniej na tle kolorystyki tła lub obrazów tła (takich jak zdjęcia).
Istnieje wiele różnych rodzajów programów do mówienia dostępnych dzisiaj, w tym niektóre darmowe, które działają wystarczająco dobrze do podstawowych zadań, takich jak przetwarzanie tekstów i wysyłanie wiadomości e-mail; inne kosztują kilkaset złotych lub więcej, ale mają bardziej zaawansowane funkcje, takie jak zdolność do rozumienia i przetwarzania złożonych zdań lub akapitów, a także mogą być wykorzystywane w bardziej zaawansowanych zastosowaniach, takich jak tworzenie dokumentów lub prezentacji.
