Jednym z podstawowych materiałów wykorzystywanych w budownictwie jest spieniony polistyren, potocznie nazywany styropianem. Jego wytwarzanie polega oddziaływaniu parą wodną oraz pentanem na perełki polistyrenu. Perełki te w trakcie procesu spieniania zwiększają swą objętość aż czterdziestokrotnie. Efektem jest produkt składający się w 98% z powietrza i w 2% z polistyrenu. Powietrze znajdujące się w styropianie sprawia, że jest on znakomitym izolatorem cieplnym. Jego charakterystyczną cechą i najważniejszą zaletą jest mała przewodność cieplna. Produkt ten jest nietoksyczny i całkowicie obojętny dla zdrowia oraz otoczenia zarówno w czasie produkcji, obróbki, jak i stosowania.
Styropian jest produktem ekologicznym, wolnym od substancji, które mogą niszczyć dziurę ozonową. Wytwarzanie tego materiału jest łatwe i nie wymaga stosowania dużych ilości energii, a pentan używany do produkcji nie należy do grupy szkodliwych gazów cieplarnianych. Charakterystyczną cechą spienionego polistyrenu jest odporność na działanie pleśni, grzybów czy bakterii. Nie stanowi on także pożywki dla owadów oraz gryzoni.
Najbardziej powszechne jest stosowanie styropianu białego. Poza dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi materiał ten charakteryzuje się również dużą lekkością. Przyjmuje się, że 1m3 standardowego produktu waży około 17 kg. Dla porównania taka sama ilość wełny mineralnej może ważyć nawet 145 kg. Na uwagę zasługuje również łatwość obróbki i montażu. Podczas przycinania styropianu nie powstają żadne pyły, które mogłyby zagrażać życiu bądź zdrowiu człowieka. Do istotnych zalet zaliczyć należy także nienasiąkliwość oraz niską cenę. Najważniejszą wadą tego produktu jest niewielka odporność na działanie promieniowania UV, a także niektórych rozpuszczalników organicznych i nieorganicznych, które mogą prowadzić do stopienia, a następnie zanikania styropianu.
Materiał ten charakteryzuje się także słabą izolacyjnością akustyczną. Osoby szukające wyrobu o najlepszych właściwościach termoizolacyjnych powinny zainteresować się styropianem grafitowym. Chociaż jest on droższy od białego o około 20-30%, dzięki lepszemu współczynnikowi przewodzenia ciepła, tego rodzaju inwestycja zwróci się już po kilku latach. Poza wymienionymi produktami wart uwagi jest styropian na fundamenty cena którego jest najwyższa. Tego rodzaju materiał fachowo nazywany jest polistyrenem ekstrudowanym XPS, powstającym w specjalnych formach z wtłaczaniem podciśnieniowym.
Podciśnienie sprawia, że poszczególne komórki styropianu mocniej do siebie przylegają, co przekłada się na mniejszą nasiąkliwość i lepszą wytrzymałość. Właśnie te cechy sprawiają, że płyty XPS są powszechnie wykorzystywane do ocieplania ścian fundamentów. Poza wymienionymi produktami w sprzedaży znaleźć można także styropiany o podwyższonej wytrzymałości mechanicznej, które mają gorsze właściwości termoizolacyjne, lecz wykazują się lepszą odpornością na uszkodzenia mechaniczne.
Cechy styropianu sprawiają, że jest on powszechnie wykorzystywany w budownictwie. Materiał ten doskonale nadaje się do ocieplania ścian zewnętrznych budynków. Gotowe płyty przykleja się na przygotowaną wcześniej powierzchnię, a następnie pokrywa warstwą tynku akrylowego lub silikonowego. Duża odporność na działanie wilgoci oraz wody sprawia, że produkt ten stosuje się także do ochrony cieplnej elementów budynku stykających się z gruntem, takich jak fundamenty lub piwnice.
Wykonanie termoizolacji obwodowej za pomocą styropianu skutecznie ogranicza zasięg oddziaływania niskich temperatur na konstrukcję budynku, a także eliminuje ryzyko kondensacji pary wodnej. Omawiane materiały mogą być też z powodzeniem stosowane do ocieplania stropodachów oraz podłóg znajdujących się na gruncie. Wykonanie termoizolacji dachu oraz podłóg pozwala wydatnie zmniejszyć straty cieplne. Biorąc pod uwagę ogólny bilans cieplny, można uzyskać oszczędności na poziomie nawet 25%.
